EMPANADA DE OURIZOS

A entrada de hoxe é, cando menos, curiosa, con un ingrediente un tanto diferente, agarrado a unha época do ano, ésta, e que non podemos atopar facilmente en tódolos mercados. Tamén pode ser que non sexa agradable á vista de algúns, a súa fisionomía particular fai que non sexa moi popular. Aínda que polo que teño oído e lido ultimamente estase convertendo nun manxar apto para os padais máis selectos e forma parte das cartas dos restaurantes máis prestixiosos.
Na zona na que vivo eu formaron parte da gastronomía popular toda a vida. Nesta época todo o mundo ía á ribeira (así lle chamamos nós a ir á praia, sobre todo cando se vai buscar algo para comer) a buscar o seu cesto de ourizos. Viven en augas pouco profundas, sobre escollos ou en chans areosos ricos en algas. Polo tanto cando baixa a marea vanse buscar. A súa época boa vai de febreiro a abril. Esta época corresponde á anterior á de reprodución polo que crecen as gónadas que constitúen a súa parte comestible.
Como calquera marisco, debe consumirse moi fresco: preferiblemente, o día da súa captura.

Sempre estivo considerado como comida de pobres porque os pobres eran os que tiñan que ir á ribeira buscar algo para poder comer. O bo de todo é que vivindo ó lado do mar comida nunca faltaba, iso é certo. É un alimento baixo en calorías e en hidratos de carbono. É rico pola contra en ferro e proteínas. Achega tamén fósforo, potasio e vitamina A.
Meu pai é un gran afeccionado a este marisco e polo tanto tódolos anos vai buscar para o seu consumo. A min e á miña nai non nos fai demasiada graza, sobre todo porque é bastante desagradable abrilo. Cócense. Logo sempre se monta unha mesa provisional, fóra da casa, con algunha táboa e uns bloques, ábrense con uns paos (rachas) en dúas metades. Dentro atopámonos coas gónadas de cor alaranxado (as máis escuras son femias e as máis descoloridas son machos, sempre máis saborosas as femias) e as tripas. O que se come son as gónadas, cun sabor moi intenso. Todo este proceso é o que resulta desagradable, escoller as gónadas e logo toda a auga que vai escorrendo... Eu en canto como dous ou tres non quero saber máis nada. Ademais cando van arrefriando xa non me gustan. Hai quen os come crus, pero nin idea de como pode saber iso.

(Esta foto é sacada de internet)

O outro día meu pai preguntoume se me apetecían, ó cal, respondín que non, queríaos el e buscara a alguén que o acompañara. Na conversa ocorréuseme dicir que nunha ocasión comera unha empanada de ourizos e que non estaba mal. Tal dixen que ó día seguinte tiña unha gran cantidade deles ós que xa lles quitara as viandas esperando a ser preparados para unha empanada.Tivemos un pequeno debate sobre se sería mellor cocelos previamente ou se sería mellor quitarlle as viandas en cru e facela empanada coas viandas crúas. Ó final concluímos esto último, polo que o pobre pegouse un traballazo dado que é máis difícil quitar as gónadas estando crus. Noutra ocasión farémola coas viandas cocidas e así poderemos valorar a diferenza.
A meu pai gustoulle moito. O primeiro día tiña un sabor moi intenso a ourizo, pero como sobrou, ó día seguinte xa era máis suave. A min particularmente gustoume máis o 2º día.
A masa déronlle defecto, dixéronme que tiña que ser máis de pan, máis gorda. Estireina de máis (defecto meu porque non me gustan as masas gordas), aínda que recoñezo que para este recheo requiría a masa máis gordiña. Queda para outra ocasión que seguro haberá máis e todo é cuestión de ir probando.

Ingredientes
Para a masa
650 grs de fariña de trigo
2 sobres de levadura de panadería marca vahiné
250 ml de auga morna
150 ml de aceite
2 culleradiñas de sal
Para o recheo
1 cebola grande
1 dente de allo
1 allo-porro
Medio pemento verde
1 culleradiña de sal
Ourizos, cantos? Non sei, os que creamos que son suficientes.

Preparación da masa
- Poñemos a fariña (uns 600 grs) nun recipiente e engadimos no centro o sal, a levadura, a auga morna e o aceite. Mesturamos ben. Cando estean tódolos ingredientes amalgamados pasamos ó mármore e formamos a masa (isto é bastante rápido, sobre uns cinco minutos). Pode que necesitemos un pouco máis de fariña. Cando a masa non se pegue ás mans e sexa elástica xa podemos introducila nun recipiente enfariñado e deixámola arredor dunha hora que levede, hasta que dobre o volume.
- Mentres a masa leveda facemos o recheo.

Realización do recheo
- Primeiro hai que conseguir os ourizos e quitarlles as viandas. Esto é o peor e máis desagradable. Eu esta parte non a fixen, fíxoa meu pai. Outra opción é cocelos e logo quitarlles as viandas cocidas, pero nós decidimos facelo en cru. Para outra vez probaremos con elas cocidas.
- Picamos finiñas tódalas hortalizas. Esto eu fágoo na picadora. É unha manía que teño, ten que estar todo moi finiño.
- Pochamos a cebola co allo, cando estea algo dourada engadimos o allo-porro e logo o pemento. Eu esto fágoo moito, queda moi pochadiño, outra manía que teño. Deste xeito non me repite tanto, nin me senta tan mal. Incluso lle poño unha tapa e o deixo un bo anaco que se faga ben.
- Por último engadimos as vaindas dos ourizos e deixámolo ata que estea a masa lista.

Montaxe da empanada
- Partimos en dous a masa (un anaco máis grande co outro) e estirámola base do grosor que queiramos, se queremos que sexa finiña sobrará masa. Eu fíxena nun molde redondo de 30 cms de diámetro, se a fixera do tamaño da bandexa de forno pode que necesitara toda a masa.
- Coa axuda do rodillo introducimos a masa no molde, previamente cuberto de papel de forno, de tal foma que cubra o fondo máis os bordos, se sobresae masa cortamos.
- Introducimos o recheo estendéndoo ben polo fondo. Estiramos o outro anaco de masa e cubrimos o recheo. Selamos os bordos xuntando a masa de arriba coa de abaixo. Fecémoslle un burato central e picamos por encima cun garfo. Tamén podemos facer tiras de masa e decorar a tapadeira.
- Pintámola con aceite e se se quere con ovo batido. Eu esto último non o fixen e recoñezo que queda moito máis bonita co ovo.
- Métese no forno prequentado a 200º durante 40 minutos.